Een tochtje langs de Rijn in de omgeving van Lobith, dat was het verzoek aan de chauffeur op vrijdag 22 juli. Om kwart voor tien staat de bus dan ook voor bij Het Spijk in Eefde. De passagiers onder de begeleiding van Maria Nachtegaal zitten al klaar en de chauffeur sluit nog even aan voor een kopje koffie. Hij heeft een tocht voorbereid waarbij er voor de lunch gestopt zal worden bij een zeer mooie locatie in Tolkamer.
Via Baak (met het mooie Huis Baak), Toldijk, Hummelo en Laag Keppel gaan we richting Doesburg. We doen nog een poging om ergens een korte koffiestop te maken maar daarvoor vinden we helaas geen geschikte gelegenheid. Dan maar de plas ophouden tot bij de lunchpauze.
Voor Doesburg gaan we links, richting Westervoort en passeren de dorpjes Angerlo, Giesbeek en Lathum, terwijl we langs een grote plas rijden, recreatiegebied Rhederlaag. Vroeger lagen hier een paar meanders van de IJssel maar die verloren hun functie toen de IJssel wat gekanaliseerd werd. In de jaren 70 van de vorige eeuw is men begonnen met een grootschalige zandwinning naast de kleiwinning die er al was ten behoeve van de steenfabrieken. Rhederlaag ontstond, een grote plas, eigenlijk een samenvoeging van vier plassen. Het recreatiegebied is eigenlijk gevormd om de Posbank te ontlasten van een te grote toeristendruk.
Bij Westervoort gaan we de Rijndijk op richting Loo, Groessen, Zevenaar. Na een stukje IJssel kunnen we nu genieten van een van onze grote rivieren de Rijn. We rijden door de uiterwaarden van de Rijn, de gemeente Rijnwaarden die bestaat uit onder andere de dorpen Herwen, Aerdt en Pannerden. Het gebied wordt ook wel Gelderse Poort of Gelders Eiland genoemd. Via Pannerden gaan we langs de Rijn naar Lobith/Tolkamer. Aan de Rijnkade in Tolkamer hebben we bij “Kade 7” onze lunch. Helaas is het weer niet helemaal betrouwbaar zodat we er voor kiezen binnen te gaan zitten en niet op het terras. Jammer want nu genieten we iets minder van de Rijn met al zijn heen en weer varende schepen. De naam Tolkamer verwijst naar de plek waar vroeger de schippers tol moesten betalen voor de vracht die ze van Duitsland naar Nederland vervoerden. De Rijn heeft hier ook een grensfunctie. Aan de overkant ligt Duitsland. De Rijn is de grens van Tolkamer tot Spijk dat een eindje verder naar het oosten ligt. Momenteel komt bij Spijk de Rijn Nederland binnen (een grote ronde steen geeft de plek aan). Oorspronkelijk kwam de Rijn bij Lobith ons land binnen. Het dorp ligt nu aan een oude rivierarm: de Oude Rijn.
De lunch is eenvoudig maar goed en de locatie is prachtig. Na de lunch rijden we naar het dorp Herwen en langs Huis (vroeger kasteel) Aerdt. Het huidige gebouw, eigendom van Geldersch Landschap en Kasteelen, stamt uit 1657 en is gebouwd op de fundamenten van een middeleeuws slot. In de oorlog ontstond er ernstige schade aan het gebouw toen het door Duitse troepen werd bezet. Tussen 1962 en 1969 volgde een ingrijpende restauratie. Nu is er een particuliere bewoning en is het een officiële trouwlocatie. De imposante plataan op het voorplein is waarschijnlijk even oud als het huis: ruim 350 jaar. Vanaf Huis Aerdt rijden we langs de Rijn naar Spijk en op het genoemde grenspunt gaan we links richting Hoch Elten. De linkerkant van de weg is Nederland en de rechterkant: Duitsland.
(Hoch) Elten is momenteel (sinds 1 augustus 1963) Duits grondgebied. Al van verre kun je op de heuvel de Sint Vituskerk zien staan. De kerk was vroeger onderdeel van de vitusabdij, een vrouwenklooster, gebouwd in 967. De abdij is in 1811 opgeheven. Het gedeelte op de berg wordt Hoch Elten genoemd. Elten is van 1949 tot 1963 Nederlands grondgebied geweest. Dit was een compensatie voor de Duitse bezetting tijdens de tweede wereldoorlog. Er wonen veel Nederlanders in Elten en aan de bouwstijl van diverse huizen is dat wel te merken. Elten ligt aan een zeer drukke spoorlijn. Een bezienswaardigheid (naast het uitzichtpunt op de berg en het gezellige marktpleintje) is de Drususput. De Drususbrunnen uit 980, genoemd naar de Romeinse veldheer, diende om de abdij van water te voorzien. Het was tevens tot 1931 de watervoorziening voor de bevolking van Hoch Elten. We rijden Elten binnen en parkeren de bus op het pleintje. Dat lukt net want in Elten is het altijd vrij druk met (Nederlandse) dagjesmensen die hier winkelen, wandelen of fietsen door het grensgebied. We gaan koffiedrinken bij het “Wirtshaus”. Na de koffie is er ook nog gelegenheid voor ijs!
Na deze aangename onderbreking met bijpassende versnapering, zetten we de reis voort. Via Beek, Kilder en Wehl gaan we naar Laag Keppel waar we het mooie kasteel Keppel (uit +/- 1300) passeren. Het kasteel wordt bewoond door de zoon van de laatste Van Pallandt (Ada Cornelia barones van Pallandt) en Rijnhard Bernard, baron van Lynden (familie van de barones, eigenaar van Huis de Poll en kasteel Nijenbeek). Vervolgens gaan we via Doesburg, Dieren en Zutphen weer terug naar Eefde.
Er worden woorden van waardering geuit voor deze dagtocht die leuk, gezellig, ontspannend en toch leerzaam was.
Lambert Kouwenberg, chauffeur.
